เชื่อว่าหลายคนคงเคยมีความรู้สึกแบบนี้กันนะคะ คือประมาณว่าหลังทานข้าวเที่ยงอิ่มๆแล้วนั้น พอตกบ่ายเรามักจะมีอาการง่วงนอนเสียจนเกือบทำงานไม่ได้กันเลยทีเดียว
คุณทราบรึเปล่าคะ ว่าจริงๆแล้วความรู้สึกง่วงหลังทานข้าวอิ่มแล้วนั้นไม่ใช่พฤติกรรมที่มาจากความขี้เกียจนะคะ แต่เป็นอาการที่มีชื่อเรียกทางการแพทย์ว่า Food Coma หรือ Carb Coma นั่นเองค่ะ ซึ่งเกิดจากการทานอาหารมื้อใหญ่ๆหรือทานอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตเยอะมากๆ จนเป็นทำให้กระเพาะอาหารต้องทำงานเป็นอย่างหนักนั่นเองค่ะ
เมื่อคุณทานเยอะๆ อิ่มจนจุก กลไกของสมองจะสั่งให้ลดการใช้พลังงานของอวัยวะส่วนอื่นลง แล้วไปเพิ่มพลังงานให้กับการย่อยอาหารแทน และหลังจากนั้นร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนอินซูลินเพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้เป็นปกติ
ซึ่งการกินอิ่มแล้วง่วงนั้นมีความเกี่ยวข้องกับระบบประสาทอีกด้วยนะคะ คุณอาจจะไม่เชื่อว่าระบบประสาทจะสั่งการให้คุณรู้สึกง่วง ทั้ง ๆ ที่การทานข้าวอิ่มควรเป็นช่วงเวลาที่มีเรี่ยวมีแรง รู้สึกสดชื่น กระปรี้กระเปร่ากว่าเดิมใช่มั้ยคะ แต่ทำไมถึงกลับรู้สึกง่วงขึ้นมาแทน เรามาดูสาเหตุกันนะคะว่าเพราะอะไร เหตุผลก็คือ เนื่องจากในขณะที่รับประทานอาหาร ระบบประสาท Parasympathetic หรือระบบประสาทที่ทำหน้าที่สร้างสมดุลในร่างกายของคนเรา จะไปทำการกระตุ้นให้ร่างกายรีบย่อยอาหารที่ทานเข้าไป ส่งผลทำให้การทำงานของเลือด และพลังงานในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเรา ทำงานได้ช้าลง จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้ คุณรู้สึกหมดเรี่ยวหมดแรง เหมือนจะง่วงอยู่ตลอดเวลา อารมณ์ประมาณ เมื่อหนังท้องตึงหนังก็จะเริ่มหย่อนนั่นเองค่ะ และยังมีอีกเหตุผลหนึ่งนะคะ ที่ทำให้เรารู้สึกง่วงหลังทานอาหารมาอิ่มๆแล้วนั่นก็คือ ฮอร์โมนนั่นเองค่ะ
เนื่องจากฮอร์โมนบางประเภทจะถูกผลิตเพิ่มมากขึ้น หลังจากที่ร่างกายได้รับอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรต แป้ง หรือน้ำตาลไงคะ และเมื่อมีอาหารประเภทนี้นี้ตกถึงท้องเมื่อไหร่ ร่างกายก็จะทำการย่อยคาร์โบไฮเดรตให้กลายเป็นกลูโคสและซูโครส และพอในร่างกายของเรามีปริมาณน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น กลไกการทำงานของร่างกายเราก็จะทำการหลั่งฮอร์โมนอินซูลีนขึ้นมา เพื่อช่วยให้ระดับน้ำตาลในร่างกายของเรากลับมาอยู่ในระดับปกติ ซึ่งในอินซูลินนี้จะมีสารเซโรโทนินและเมลาโทนินรวมอยู่ด้วย จึงเป็นสาเหตุ ที่ทำให้คนเรารู้สึกง่วงจัดขึ้นมาหลังทานอาหารมาอิ่มๆไงคะ
โดยฮอร์โมนอินซูลินจะมีอิทธิพลต่อการขับสารเซโรโทนินและเมลาโทนินที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการง่วงนอน ร่างกายจึงเข้าปรับตัวเพื่อเข้าสู่สภาวะพักผ่อนนั่นเองค่ะและในขณะเดียวกันกลไกอีกส่วนหนึ่ง คือการสูบฉีดเลือดของหัวใจที่ย้ายไปเพิ่มบริเวณกระเพาะอาหารซึ่งเป็นอวัยวะที่ทำงานหนักมากขึ้น ทำให้ปริมาณเลือดในสมองลดลง จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เรารู้สึกอ่อนเพลียและต้องการหลับพักผ่อนนั่นเองค่ะ
เรามาลองดูคำแนะนำที่ช่วยลดปัญหาหนังท้องตึงหนังตาหย่อนกันนะคะ
• ควรหลีกเลี่ยงอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต แป้ง น้ำตาล เนื่องจากสารอาหารเหล่านี้จะแปรเปลี่ยนเป็นฮอร์โมนตัวร้ายที่ทำให้คุณรู้สึกง่วงอยากจะนอนตลอดเวลา ลองเปลี่ยนมาเป็นทานอาหารพวก โปรตีนหรือผักผลไม้ที่ให้วิตามินสูงแทนดูนะคะ เพราะจะทำให้คุณอิ่มท้องและสดชื่นตลอดวัน อีกทั้งควรรับประทานในปริมาณที่พอดีด้วยนะคะ
• ควรเคี้ยวอาหารให้ละเอียดค่ะ เพราะสาเหตุของการกินอิ่มแล้วง่วงเกิดมาจากกระบวนการย่อยอาหารด้วยส่วนหนึ่ง หากเรารีบกิน รีบกลืน พฤติกรรมการกินเหล่านี้จะส่งผลทำให้กระเพาะอาหารทำงานหนักมากขึ้นนะคะ ทางที่ดีควรเคี้ยวช้า ๆ ถี่ ๆ ทานอาหารแบบพอดีคำ และควรจะดื่มน้ำตามมาก ๆ เพื่อให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้คล่องตัวขึ้นด้วยนะคะ
• ควรพักผ่อนให้เพียงพอ เพราะการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ จะมีส่วนช่วยให้อาการหนังท้องตึงหนังตาหย่อนลดน้อยลง ร่างกายของคุณก็จะอ่อนเพลียน้อยลง ทำให้คุณกระฉับกระเฉงมากขึ้น เมื่อทานอาหารเสร็จแล้ว อาจไม่รู้สึกง่วงแถมยังมีพลังเหลือเฟือไว้สู้กับการทำงานต่ออีกด้วยนะคะ
• หลังทานอาหารเสร็จ ไม่ควรนั่งอยู่กับที่ เพราะอาการกินอิ่มแล้วง่วงนั้น เกิดจากการนั่งอยู่กับที่เป็นเวลานาน เมื่อทานเสร็จแล้ว ควรลุกไปเดินเล่นสักหน่อย จิบกาแฟซักนิด ก็จะช่วยทำให้คุณรู้สึกสดชื่นขึ้นได้นะคะ
การกินอิ่มแล้วง่วงนั้น ไม่ได้เกิดขึ้นกับแค่คนเรานะคะ สัตว์บางชนิดก็มีอาการหนังท้องตึงหนังตาหย่อนเช่นกันค่ะ อาการเหล่านี้มองผิวเผินอาจคิดว่าไม่ได้ส่งผลอะไรในชีวิตประจำวันซักเท่าไหร่ แต่ในบางกรณีอาจส่งผลในระยะยาวจนเกิดเป็นนิสัย ส่งผลเสียต่อร่างกายและอารมณ์ได้นะคะ ดังนั้นขณะที่ทานอาหาร ควรเคี้ยวให้ละเอียด ทานอย่างพอดี เมื่อทานเสร็จแล้ว ควรเดินเล่นนิดหน่อย หากิจกรรมเล็ก ๆ ทำ แล้วจึงค่อยกลับไปทำงานน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีไม่น้อยนะคะ